"Przywróćmy Pamięć" edycja 2009-2010

Goleszów - Gimnazjum

Strona www

http://www.gimgol.republika.pl

Kim jesteśmy

Gimnazjum w Goleszowie

Gmina Goleszów położona jest w południowej części Polski, na terenie Śląska Cieszyńskiego. Administracyjnie należy do województwa śląskiego i powiatu cieszyńskiego, obejmując jego południowo - zachodnią część. Jest to gmina wiejska, a w jej skład wchodzą miejscowości: Goleszów - siedziba gminy, Bażanowice, Cisownica, Dzięgielów, Godziszów, Kisielów, Kozakowice, Leszna Górna oraz Puńców. W Goleszowie działa Gimnazjum, do którego uczęszcza prawie 400 uczniów z wszystkich wsi gminy. Uczniowie i nauczyciele Gimnazjum współpracują z Izbą Oświęcimską i chętnie włączają się w działania upamiętniające istnienie w Goleszowie podobozu Auschwitz - Birkenau. Szukają również śladów dawnych mieszkańców gminy pochodzenia żydowskiego. W projekcie "Przywróćmy Pamięć" uczestniczymy po raz drugi.

Dlaczego realizujemy projekt

W lipcu 1942 roku we wsi Goleszów na terenie Śląska Cieszyńskiego w zabudowaniach cementowni należącej do Ostdeutche Baustoffwerke GmbH Golleschauer Portland Zemment AG podległej SS został założony podobóz KL Auschwitz - Golleschau. Pierwszymi więźniami byli Polacy, którzy przygotowali pomieszczenia dla ok. 1000 Żydów. Więźniowie pracowali w czterech kamieniołomach, w cementowni i przy budowie kolejki linowej do Lesznej Górnej.  Obecnie zabudowania cementowni ulegają dewastacji i niedługo może nie pozostać żaden ślad po goleszowskim podobozie. Izba Oświęcimska pozostaje jedynym miejscem upamiętnienia wielu więźniów - Żydów, którzy w tym podobozie przebywali i ginęli. Zależy nam, aby pamięć o nich przetrwała.

Społeczność żydowska w naszej miejscowości

W Goleszowie, podobnie jak w całej Polsce, splatały się losy Polaków i Żydów. I choć dziś nie mieszka w naszej wsi żadna rodzina żydowska, to jednak staramy się szukać informacji o tych, którzy byli sąsiadami naszych dziadków i wspólnie z nimi tworzyli historię tej ziemi. Dzięki wywiadom udało nam się  z zakamarków pamięci wydobyć nazwiska Żydów, którzy do II wojny światowej byli mieszkańcami Goleszowa i częściowo odtworzyć ich losy. Wiemy, „że pamięć umarłych dotąd trwa, dokąd pamięcią im się płaci”  dlatego staramy się zachować pamięć o żydowskich rodzinach, których  losy nie różnią się, niestety, od historii wszystkich europejskich Żydów. Tak się złożyło, że prawie wszyscy mieszkali w centrum Goleszowa, gdzie prowadzili swoje niewielkie sklepy lub gospody. Podczas wojny zostali wywiezieni do obozów. Większość nie wróciła.

Co robimy w ramach projektu

Postaramy się odkryć i utrwalić ślady obecności Żydów w Goleszowie. Będziemy podtrzymywać pamięć o goleszowskim podobozie - jego więźniach i ludziach, którzy nieśli im pomoc. Przybliżymy uczniom i mieszkańcom gminy kulturę żydowską.

Co planujemy na kolejnym etapie projektu

Jesienią 2009 roku zorganizujemy spotkanie z Panią Haliną Birenbaum - świadkiem historii, więźniarką nazistowskich obozów, autorką książek i wierszy - z jednego z nich pochodzi motto  umieszczone nad wejściem do Izby Oświęcimskiej w Goleszowie:

„Dopóki ich wspominamy

Oni jeszcze są żywi...

Na przekór i pomimo lat!"

Będziemy brać udział w świętach żydowskich i poznawać tradycje z nimi związane.

Przygotujemy dyskusję na temat postaci Ireny Sendlerowej w oparciu o film i książkę "Dzieci Ireny Sendlerowej".

Kto nam pomaga

Współpracujemy z kustoszem Izby Oświęcimskiej w Goleszowie Panem Pawłem Stanieczkiem.

Z czego jesteśmy szczególnie dumni

Co roku organizujemy Dzień Pamięci o Holokauście. Uroczystości mają różne formy. Była już sesja naukowa na temat kultury Żydów, prezentacja amatorskiego filmu o autorze malowideł w KL Auschwitz - Golleschau J. Bartischau( przy okazji nawiązaliśmy kontakt z Instytutem Yad Vashem w Jerozolimie i z Muzeum Auschwitz - Birkenau), Marsz Pamięci szlakiem więźniów z terenu dawnego podobozu do miejsc pracy w kamieniołomach. Nasi uczniowie występowali prezentując pieśni i tańce żydowskie, gości witaliśmy żydowskimi ciasteczkami własnego wypieku. Cieszymy się, że udaje  nam się zgromadzić coraz liczniejsze grono gości - nie tylko mieszkańców gminy, ale także z sąsiednich miejscowości. A sama impreza staje się powoli tradycją.